Technische revolutie bij Ergotherapie
Werken en leren in een volledig geautomatiseerd appartement. Het wordt een vast onderdeel in het lesrooster bij de opleiding Ergotherapie van Zuyd Hogeschool. En het gebruik van deze domotica is nog maar een van de vele voorbeelden van de technische revolutie bij Ergotherapie.
Robots doen hun intrede in de leslokalen. Werken met virtual reality, het zelf bouwen van apps en je eigen ontwerp realiseren op een 3D-printer worden gesneden koek voor de toekomstige generaties ergotherapeuten die bij Zuyd afstuderen.
Cliënt optimaal helpen
“Zo breiden we de mogelijkheden enorm uit om cliënten straks zo goed mogelijk te helpen”, vertelt docent Ergotherapie Teun Schendzielorz. “Door kennis te maken met domotica leert een student bijvoorbeeld wat technologie in huis kan betekenen voor iemand met een beperking.”
Hightech oefenwoning
In de gang van Ergotherapie oefenen studenten al jaren in een compleet nagebouwd appartement. Woonkamer, keuken, badkamer, alles is aanwezig. Maar afgelopen jaar is er een enorm technisch netwerk aangelegd in de oefenwoning. Als je in de woonkamer zit, zie je er op het eerste oog niets van. Tot Schendzielorz laat zien hoe de gordijnen automatisch dichtgaan als je zegt dat ze dicht moeten. Ook de tv gehoorzaamt braaf en floept aan. De lampen zijn niet alleen op stem afgericht maar kunnen zelfs zonder commando aanspringen. Schendzielorz: “Dat komt door een eenvoudige bewegingssensor die reageert als iemand de kamer binnenkomt.”
Op het eerste gezicht een gewone keuken. Maar achter de schermen zijn tal van technische systemen met elkaar verbonden.
‘De voordeur staat open’
Als de bewoner het raam vergeten heeft te sluiten in de woonkamer terwijl de verwarming boldert, zegt een vrouwenstem door een luidsprekertje: “U heeft het raam open laten staan, terwijl de verwarming aan is.” Dezelfde stem waarschuwt ook als iemand de voordeur vergeten heeft te sluiten. En om te zappen naar een ander kanaal op tv hoeft een slechtziende niet meer te grabbelen naar de afstandsbediening. Gewoon even zeggen dat het tijd is voor RTL4 of Netflix is meer dan genoeg.
Alles in één systeem
Het appartement van Ergotherapie is dus uitgerust met de meest uiteenlopende technische systemen. “Kijk een deurbel met een camera bestaat natuurlijk al, net als lampen die automatisch aanspringen of een computer die je via oogbewegingen kunt sturen. Maar normaal heb je daar allemaal aparte apps of apparatuur voor nodig. Met dit domoticasysteem niet. Alles is aan elkaar gekoppeld in één medium en dat is wel zo fijn”, vindt Schendzielorz.
Ergotherapeut is de spil
Afgestudeerde studenten Ergotherapie van Zuyd worden straks de spil tussen cliënt en techneut. “Als ergotherapeut zien zij wat iemand nodig heeft. Ze kennen een waaier aan technische middelen om dit te regelen en ze weten precies hoe ze dit moeten vertalen voor de technicus die de apparatuur komt installeren.”
Studeren met een robot
Nu achter de schermen alle hardware in elkaar is gevlochten, kunnen studenten na elke module (in de week van de herkansingen) in hun vrije studieruimte oefenen met domotica en andere technische snufjes. Teun Schendzielorz (rechts op foto) of een collega geeft dan aanwijzingen. Studenten kunnen kiezen uit:
- Lessen waarin ze zelf leren een eenvoudige app te bouwen waarmee ze kinderen spelenderwijs beter kunnen leren kennen. Dit is vooral handig voor kinderen die gek zijn op computerspelletjes en die hun aandacht er niet bij kunnen houden als je ditzelfde spel via kaartjes met hen zou spelen.
- Ontwerpen met de 3D-printer. Als een cliënt bijvoorbeeld een lepel niet meer kan gebruiken om zelfstandig te eten, dan leren studenten een aanpassing te bedenken, ontwerpen en printen. Zodat deze cliënt toch weer zelf kan eten.
- Werken met Virtual Reality. Een virtuele omgeving kan bijvoorbeeld iemand met een ernstige meervoudige beperking een mooie beleving bezorgen. Ook kunnen studenten in een virtuele wereld zelf ervaren hoe het is om ADHD of bijvoorbeeld een angststoornis te hebben.
- Het gebruik van de drie robots voor ouderen: zeehond Paro en kat Lizzy knuffelen met dementerenden doordat ze reageren op aanraking. Robot Zora stimuleert senioren te bewegen op haar muziek.
- Oefenen met Kaspar. Een emotieloze robot die autistische kinderen leert wat hij wel en niet kan op sociaal vlak. Een therapeut kan Kaspar vanalles laten zeggen. Bijvoorbeeld ‘ren eens een rondje’ of ‘hoe heet jij’. Het grote voordeel is dat hij dit uitdrukkingsloos brengt. Dat is minder bedreigend voor autistische kinderen. Ze hoeven dan zijn emoties niet te lezen, wat de interactie met Kaspar comfortabel en makkelijker maakt dan met gewone mensen. En zo ontstaat ruimte om bijvoorbeeld sociale vaardigheden te leren.
- Sleutelen aan rolstoelen of leren hoe een badlift werkt of een ‘toilet spoeldroog systeem’.
Samen met lectoraat Techniek in de Zorg
Na komend studiejaar maken deze technische onderdelen permanent deel uit van het lesrooster en leveren dus studiepunten op. Dat Ergotherapie deze technische revolutie kan doorvoeren, dankt de academie aan de nauwe samenwerking met het lectoraat Ondersteunende Technologie in de Zorg. Voor de onderzoekers van dit lectoraat zijn technische verbeteringen in de zorg een dagelijkse missie. Daar plukken studenten en hun toekomstige cliënten nu de vruchten van. Zij leren hoe ze het handelen van cliënten kunnen analyseren en waar nodig kunnen verbeteren met technologie. Deze ontwikkeling sluit naadloos aan op een van de speerpunten van Zuyd: werken aan een gezonde samenleving. Hiermee haakt Zuyd aan op de sociale agenda van de provincie voor de regio.
