Rachelle van Haaften, directeur Gezondheidszorg en Welzijn: ‘Voldoende studenten voor de gezondheidszorg, dat is dé uitdaging’

De grootste uitdaging? Rachelle van Haaften hoeft niet lang na te denken. “De werving van voldoende studenten om alle opleidingen in de lucht te houden en daarmee aan de toekomstige marktvraag te kunnen blijven voldoen. We kampen in deze regio met krimp van de bevolking, vergrijzing en per definitie minder jongeren die van de middelbare scholen komen. Daar kunnen we als Zuyd natuurlijk niets aan veranderen. Daarbij komt dat schoolverlaters nog altijd niet massaal kiezen voor de zorg. Terwijl goede, adequate gezondheidszorg zo belangrijk is voor gezonde inwoners en een gezonde regio. Daarom moeten we er alles aan doen om voldoende studenten voor onze zorgopleidingen te werven. Er is meer dan voldoende werk in deze sector. Ook op hbo-niveau, goedbetaald met veel carrièrekansen. Maar de jeugd wéét het niet, we moeten ze meer opzoeken. De komende jaren zullen we echt alle zeilen bijzetten om voldoende jongeren warm te maken voor een baan in de gezondheidszorg”.

Toe aan iets nieuws

Als ze ergens niet van houdt, dan is het wel routine. Dan slaat de verveling toe en begint het te kriebelen. Was dat de reden om te solliciteren naar de directeursfunctie bij Gezondheidzorg en Welzijn? Rachelle van Haaften denkt even na. “Ik wil zeker niet zeggen dat ik me verveelde”, klinkt het een paar seconden later. “Maar ik had wel het gevoel dat ik aan het einde van een succesvol en intensief traject was beland. Het begon inderdaad een beetje te kriebelen. Ik was toe aan iets nieuws en toen kwam deze baan voorbij.”

Midden in de praktijk

Met dat ‘intensieve traject’ doelt Rachelle op de opbouw van de Academie  Applied Science op de Brightlands Chemelot Campus in Geleen, waar ze acht jaar opleidingsmanager was. “Als we scholieren uit het voortgezet onderwijs warm willen maken voor chemie en life sciences, laat ze dan, vanaf de start van hun opleiding, ruiken aan de praktijk, het échte werk, was onze gedachte. Daarom hebben we onze opleiding verhuisd naar een plek midden in de praktijk, letterlijk tussen de fabrieken en installaties. Toen we in 2015 met dat idee kwamen, werden we net niet uitgelachen.”

Schoolvoorbeeld

Er waren een aantal uitdagingen. “Geen goed openbaar vervoer, interne weerstand, gewenste samenwerking met andere onderwijsinstellingen en bedrijven, discussies over financiering. Door het als pilot te presenteren kregen we de kans van het College van Bestuur van Zuyd. Mede door het succes van de pilot was de Provincie Limburg bereid om te investeren in gloednieuwe laboratoriumfaciliteiten naast de CHILL-labs – Zuyd is een van de initiatiefnemers en grondleggers van CHILL – die reeds sinds 2012 operationeel zijn op de Brightlands Chemelot Campus. Applied Science in samenwerking met CHILL geldt als schoolvoorbeeld van een geslaagde combinatie van onderwijs en praktijk.”

Onrustig

Vorig najaar vond een positieve audit plaats van de Academie Applied Science. “Ja, Applied Science staat als een huis. Trots? Natuurlijk en toch kreeg ik een onrustig gevoel. Ik ben niet iemand die aan carrièreplanning doet, maar ik herken wel kansen als ze voorbij komen. Ik hoorde dat een van de directeuren van Gezondheidszorg en Welzijn, Hedwig Darley, met pensioen ging. Waarom niet reageren op haar vrijgekomen directeursfunctie? Weliswaar in een ander domein, maar het college zocht iemand met een brede blik, met onderwijservaring, kennis van Zuyd, de capaciteiten om een stevig netwerk op te bouwen en vooral een teamspeler. Nog geen vier weken later, op de elfde van de elfde, kreeg ik te horen dat de keus op mij was gevallen.”

Toegepast onderzoek

Rachelle van Haaften (1976) groeide op in Geleen, studeerde Gezondheidswetenschappen aan de Universiteit Maastricht waar ze ook een promotietraject Humane Toxicologie en twee postdocs voltooide. In 2007 stapte ze over naar Zuyd. “Ik wilde niet mijn hele leven in het fundamentele onderzoek blijven en subsidieaanvragen schrijven. Ik voelde meer voor onderwijs in combinatie met toegepast onderzoek in de praktijk. Ideeën concreet ontwikkelen. Dan zit je toch beter bij een hbo-instelling. Ik heb de telefoon gepakt, Zuyd gebeld en heel toevallig was er een functie studentenbegeleider vacant bij de toenmalige opleiding Life Science. Ik ben overgestapt en heb daar geen dag spijt van gehad.”

Samenwerking met andere disciplines

Vrij snel werd ze betrokken bij de vorming van de Academie Applied Science, waar ze opklom tot coördinator en uiteindelijke opleidingsmanager. Daar kon ze ook haar kwaliteiten als teamworker volledig ontplooien. “Samenwerken zit in mijn aard. Ik ben een verenigingsmens, heb lang op een aardig niveau gehandbald en speel nu saxofoon in de harmonie van Born. De Academie Applied Science en de samenwerking met CHILL zouden nooit tot stand gekomen zijn als we niet als hecht team hadden gefunctioneerd. Nu liggen bij Zuyd ook grote opgaven die teamwork vereisen. Zeker in het zorgdomein. Alle disciplines grijpen in elkaar en hebben ook weer raakvlakken met onder andere ict en techniek. Daarom is samenwerking tussen alle academies binnen Zuyd zo belangrijk. Samen moeten we aantrekkelijke opleidingen aanbieden waarmee we studenten werven die later weer de vacatures van instellingen en bedrijven in de regio invullen. Daarbij mogen we de kleine opleidingen niet vergeten. Vaktherapie bijvoorbeeld trekt weinig studenten terwijl er heel veel vraag is naar creatieve therapeuten. Als we efficiënt werken en in totaal voldoende studenten werven, dan moet het lukken om ook die opleidingen in stand te houden.”

Trots zijn

Maar hoe doe je dat als de demografische ontwikkeling tegenzit? Internationaliseren? “Voor het domein Gezondheidszorg en Welzijn zie ik meer kansen in duaal en deeltijdonderwijs. Een combinatie van werken en leren voor herintreders en mensen die zich willen laten omscholen. Daar liggen voor Zuyd kansen. Verder is het zaak om ons meer te profileren. Meer te laten zien wat we allemaal doen en hoe we met de maatschappij verweven zijn. Zuyd heeft zich sterk ontwikkeld als kennisinstelling met de nadruk op toegepast onderzoek. Aantrekkelijk voor docenten die de praktijk willen proeven. Onze lectoraten zitten bij bedrijven en overheden bij wijze van spreken op schoot. Bijvoorbeeld bij Adelante, Koraal en Zuyderland zijn er living labs voor onze docenten en studenten. En dan is er nog de Academie Verloskunde Maastricht met jaarlijks zestig instromers. Een unieke academie die weer nauwe banden heeft met de opleiding Social Work. We mogen best wat trotser zijn op de positie van Zuyd en dat ook uitdragen.”

Warm bad

De eerste drie maanden als directeur zijn omgevlogen, zegt Rachelle van Haaften, getrouwd en moeder van twee dochters die in haar vrije tijd graag tennist. “Het was net de periode waarin de begrotingen en ambitieplannen met alle academies besproken worden en waarin we een beeld krijgen van de aanmeldingen. Druk, maar ik heb heel snel iedereen leren kennen. Deze club  voelt als een warm bad. Niets ten nadele van techniek, maar in de zorg is veel ruimte voor persoonlijke aandacht en contact. Met mededirecteur Ellen Leers, verantwoordelijk voor de andere academies binnen Gezondheidszorg en Welzijn, is het fijn werken. We staan voor forse uitdagingen, zijn medeverantwoordelijk voor de zorg in deze regio. Ik ben blij dat ik daar een bijdrage aan kan leveren.”