75 jaar Toneelacademie Maastricht: een iconische opleiding voor heel Nederland

Gepubliceerde datum: 10-11-2025

Onlangs kwam een grote groep alumni bijeen om de 75e verjaardag van Toneelacademie Maastricht te vieren. Een iconische opleiding in Nederland die veel bekende en prijswinnende acteurs, regisseurs, toneelschrijvers en theaterdocenten heeft voortgebracht. Een opleiding ook die sinds jaar en dag als de beste toneelopleiding van Nederland bekendstaat. Een opleiding met een rijke geschiedenis dus, in een historisch pand in hartje Maastricht, maar ook met haar tijd en ontwikkelingen meegaat.

Halina Reijn, Willem van de Sande Bakhuyzen, Tamar van den Dop, Huub Stapel, Pierre Bokma, Hadewych Minis, Gijs en Reinout Scholten van Aschat, Daan Schuurmans, Isa Hoes, Melody Klaver. Wie kent hen eigenlijk niet? Wat zij met elkaar gemeen hebben is dat ze allemaal zijn afgestudeerd aan Toneelacademie Maastricht. En, met hen, nog duizenden andere talentvolle acteurs, regisseurs, toneelschrijvers en theaterdocenten.

Studenten van toen en nu lijken het erover eens dat Toneelacademie Maastricht niet zomaar een opleiding is, maar een die je veel brengt en veel van je vraagt.

Huub Stapel: “En opeens kon ik dat, spelen vanuit ontspanning.”

Studenten vonden en vinden veel inspiratie bij elkaar en hun docenten. Zo vertelt Huub Stapel op de theaterwebsite Tijdschrift voor theaterliefhebbers | scenes.nu met bewondering over de bekende Poolse acteur Zdzisław Wardejn, die destijds lesgaf aan de toneelacademie: “Mijn grote leermeester was Zdislav Wardejn. Hij kwam bij mij altijd direct tot de kern. Ik speelde eens een scène voor en Wardejn vond het niets. Hij vroeg: Waar kom je vandaan? Wat doet je vader? Wat doet je moeder? Na mijn antwoorden zei hij: “Dat wil ik zien in je spel. Speel vanuit jezelf.” En opeens kon ik dat, spelen vanuit ontspanning. Alsof dat rotsblok van duizend kilo niet meer op mijn rug zat. Opeens kon ik Lopachin, Hamlet, alles. Wardejn was ongelofelijk. Ik denk nog bijna dagelijks aan hem.”

“Ik voelde me Alice in Wonderland”

De omgeving binnen de toneelacademie werkt aanstekelijk en brengt het beste uit haar studenten naar boven. “Als ik de beste regisseur wil worden moet ik met de beste acteurs kunnen werken, en dus wilde ik naar Maastricht, want daar kwam Theu Boermans vandaan, Halina Reyn, Gijs Scholten van Aschat en al die anderen,” zegt de succesvolle regisseur Daria Bukvić op hetzelfde medium. “Ik was bevoorrecht dat ik vier jaar lang in zo’n creatieve biotoop rond mocht studeren. Ik voelde me Alice in Wonderland. Je leert daar hoe je een toneeltekst leest, hoe je die kunt interpreteren en hoe je je eigen signatuur ontwikkelt.”

Het aantal aanmeldingen voor Toneelacademie Maastricht is ieder jaar vele malen groter dan het aantal studenten dat toegelaten wordt. Voor zo’n bijzondere opleiding is het logisch dat niet iedereen zomaar wordt aangenomen of doorstroomt. Om te kunnen beoordelen of kandidaten beschikken over voldoende aanleg en ontwikkelingsmogelijkheden voor het vak, organiseert de academie selectiecursussen.

Inspelen op ontwikkelingen

Het werkveld van de podiumkunsten de laatste jaren sterk is veranderd. Theatermakers initiëren steeds vaker zelf projecten in wisselende samenstellingen, waarbij het kennen van elkaars praktijk essentieel is. Zo is ondernemerschap veel belangrijker geworden. Daarom start de academie anno 2025 met een innoverende curriculumvernieuwing. In het nieuwe curriculum zijn alle afzonderlijke richtingen van de bachelor theater – performer, scenograaf, acteur en regisseur – samengebracht in één gezamenlijk basisjaar. Bovendien introduceert de academie een nieuwe doorstroommaster. Studenten worden niet langer aangenomen op een specifieke richting, maar beginnen met de vraag: wat betekent het om kunstenaar te zijn in deze tijd?

Op Toneelacademie Maastricht | institute of performative arts vind je meer informatie over deze iconische opleiding.

De Keuzegids hbo 2026 heeft de opleidingen Docent Theater en Theater van Toneelacademie Maastricht, samen met 11 andere opleidingen van Zuyd, uitgeroepen tot Topopleiding. Lees hier verder: Wij zijn de beste grote hogeschool van Nederland.

Lees hier het persbericht over het jubileum en de curriculumvernieuwing van de academie.

Kijk hier naar de reportage van L1 over 75 jaar Toneelacademie Maastricht: 75 jaar Toneelacademie in Maastricht: wat maakt deze opleiding zo speciaal? - L1 Nieuws

Oud-studenten, docenten en huidige studenten kwamen samen om 75 jaar Toneelacademie Maastricht te vieren. Het alumni-evenement stond in het teken van ontmoeting, herinnering en inspiratie. Er werden verhalen gedeeld, bijzondere essays voorgedragen, een wandeling gemaakt en waardevolle gesprekken gevoerd over het vak, het maken en de tijd van toen én van de toekomst. Voor even was iedereen weer student aan huis, verbonden door dezelfde nieuwsgierigheid en liefde voor het theater.