Van slagveld tot samenleving: slimme materialen voor Defensie
De Nederlandse krijgsmacht heeft een groeiende behoefte aan slimme, innovatieve materialen. In een tijd waarin technologische ontwikkelingen elkaar razendsnel opvolgen, wil Defensie sneller kunnen innoveren. Daarom zoekt Defensie actief de samenwerking op met kennisinstellingen en de industrie. Niet alleen om de eigen slagkracht te versterken, maar ook om bredere maatschappelijke toepassingen mogelijk te maken.
Innovatiehubs als vliegwiel
Om snel te kunnen schakelen bij dreigingen of kansen, werkt Defensie met een netwerk van innovatiehubs verspreid over het land. Daar wordt gewerkt aan onder meer sensoren, kwantumtechnologie, cyberbeveiliging en slimme materialen. Het is de bedoeling dat deze hubs kunnen worden ingezet bij urgente vraagstukken, bijvoorbeeld wanneer er in een conflictgebied snel een technologische oplossing nodig is. Zo kan dit netwerk fungeren als een team van ‘onderzoeksreservisten’, die snel inzetbaar zijn.
Slimme materialen uit Limburg
In Limburg is de innovatiehub ‘Slimme materialen’ gevestigd op de Brightlands Chemelot Campus. Hier werkt Defensie samen met CHILL (Chemelot Innovation and Learning Labs) en Zuyd aan innovatieve toepassingen, zoals de sterkste vezel ter wereld voor kogelwerende vesten, 3D-geprinte onderdelen en innovatieve drones. De technologie van drones die in oorlogsgebieden worden ingezet, evolueert zeer snel, soms in enkele weken. Doorlopende technologische vernieuwing is daarom cruciaal. Studenten en onderzoekers van Zuyd leveren via CHILL een waardevolle bijdrage aan deze ontwikkeling. Met praktijkgericht onderzoek op het gebied van slimme materialen, AI, ICT en cyberbeveiliging.
‘Razend interessante innovaties’
Tijdens een werkbezoek op 12 juni, kreeg Maurice Limmen, voorzitter van de Vereniging Hogescholen, een inkijkje in de projecten waaraan (oud-)studenten en onderzoekers van Zuyd in opdracht van Defensie werken. Zuyd-alumnus Martijn Dongstra, afgestudeerd in Mechanical Engineering, presenteerde een lichtgewicht, modulaire brug die in twee minuten aan het front kan worden opgebouwd. “Zo’n brug kan voertuigen veilig en snel vooruithelpen in het veld”, vertelt hij. Bekijk de video.
Stan Kuijpers, eveneens oud-student, demonstreerde een draagbare 3D-printer voor het maken van braces en spalken. “Met zo’n printer kan een gewonde soldaat binnen een halve dag geholpen worden. Voor een paar euro”, legt hij uit. Daarnaast ontwikkelt hij innovatieve materialen die radarstraling niet weerkaatsen en waarmee bijvoorbeeld helikopters onzichtbaar kunnen worden gemaakt. “Hoe moeilijker, hoe leuker”, vertelt hij enthousiast.
Maurice Limmen is onder de indruk: “Wat we hier zien, is razend interessant. Op vergelijkbare wijze kan het hbo ook bijdragen aan innovatiehubs in andere regio’s.”
Van militaire innovatie naar maatschappelijke toepassingen
Technologie die voor Defensie wordt ontwikkeld, kan ook de samenleving ten goede komen. Een bekend voorbeeld, afkomstig uit de ruimtevaart, is NASA: materialen die oorspronkelijk bedoeld waren voor ruimtepakken, zoals schokabsorberende materialen, vonden later zijn weg naar producten als de Nike Air-schoenen. Ook vlamvertragende stoffen en waterzuiveringstechnieken zijn in alledaagse toepassingen terecht gekomen.
Innovaties van vandaag, zoals slimme materialen ontwikkeld op de Brightlands Chemelot Campus, kunnen morgen bijdragen aan oplossingen in de zorg, duurzame mobiliteit of de energietransitie.
Stel je voor: dezelfde draagbare 3D-printer die nu wordt ontwikkeld om in conflictgebied een brace te printen, zou ook op een sportveld kunnen staan om direct een spalk te maken bij een blessure. Wat nu nog toekomstmuziek lijkt, kan straks gewoon de dagelijkse praktijk zijn.
Sterke samenwerking
Tijdens het werkbezoek werd besproken hoe de samenwerking tussen Defensie en hogescholen verder kan worden versterkt. Het praktijkgericht onderzoek van het hbo blijkt goed aan te sluiten bij actuele vraagstukken van Defensie.
Maurice concludeerde: “Hier zie je een geslaagd voorbeeld van hoe we dit ook landelijk kunnen inrichten.”
Over CHILL
CHILL faciliteert samen met Zuyd en andere partners de ontwikkeling van talent in chemie, materialen en biotechnologie. Dit doen zij door onderwijs, onderzoek en bedrijfsleven met elkaar te verbinden, met een sterke focus op praktijkgericht innoveren.
Links: 3D-printer die je kunt meenemen in het veld met 3D-geprinte braces.
Rechts: Oud-student Stan Kuijpers draagt helm met uitklapbare microfoonhouder uit 3D-printer.
Maurice Limmen (voorzitter Vereniging Hogescholen) en André Postema (bestuursvoorzitter Zuyd) krijgen uitleg van Zuyd-alumnus Martijn Dongstra in de innovatiehub Slimme materialen.
