Het verduurzamen van de bedrijfsvoering van onze hogeschool sluit aan bij de tweede duurzaamheidsambitie die is geformuleerd. Vrij vertaald draait het erom dat we een goed voorbeeld geven over duurzaamheid voor naar onze studenten en medewerkers.
Als onderwijsinstelling zien we het als onze maatschappelijke verantwoordelijkheid om onze impact op mens als milieu zo klein mogelijk te houden met de financiële middelen die we hiervoor beschikbaar hebben.
Bij het verduurzamen van onze bedrijfsvoering focussen we op de thema’s waar met de – relatief gezien – minste inspanning de grootste impact gemaakt kan worden. We nemen je graag mee in de highlights rondom dit thema, de duurzaamheidsdoelstellingen, huidige stand van zaken en jaardoelen.
Onze duurzaamheidsambities
Als opleider in onze regio hebben we de opgave om zoveel mogelijk studenten succesvol op te leiden en ervoor te zorgen dat ze over de kennis en inzichten beschikken waar de beroepspraktijk en de regio om vragen.
Om duurzaamheid te borgen in onze bedrijfsvoering is het belangrijk dat onze duurzaamheidsambities worden vertaald naar beleid. Per thema delen we het actuele beleid met je. Dit beleid geeft weer hoe onze studenten en medewerkers, maar ook leveranciers worden getracht te handelen in relatie tot duurzaamheid binnen de verschillende bedrijfsvoeringsthema’s.
Afval
- We zamelen afval gescheiden in. Klein chemisch afval wordt verzameld via een chemobox. Papier wordt afgevoerd in papiercontainers.
- We zamelen afval gescheiden in. Klein chemisch afval wordt verzameld via een chemobox. Papier wordt afgevoerd in papiercontainers.
- Al het materiaal dat direct in gescheiden bakken wordt gedeponeerd, wordt apart ingezameld en verwerkt. De schoonmakers brengen de nieuwe grondstoffen naar het centrale milieudepot. Afvalverwerker PreZero verzorgt vanaf die plaats de inzameling en verwerking van het materiaal.
- Door bronscheiding creëren we hoogwaardige nieuwe grondstoffen die veelal een positieve bijdrage hebben in de ontwikkeling van nieuwe producten.
Mobiliteit
- We streven ernaar om het aantal medewerkers dat met de auto reist en de parkeerproblemen die daarmee samenhangen, zoveel mogelijk terug te dringen. Ook streven we te voldoen aan de duurzaamheidseisen die door de overheid zijn gesteld.
- Het uitgangspunt bij het boeken van een reis is dat de CO2 uitstoot zo laag mogelijk is.
- Bij het voornemen van een reis dient een medewerker de afweging te maken of de reis echt noodzakelijk is, of dat er alternatieve mogelijkheden zijn.
- Reizen worden zoveel mogelijk beperkt tot één persoon die collega’s bij terugkomst intern informeert over de bevindingen.
- Dienstreizen binnen een radius van 700 km of een reisduur van maximaal 8 uur rondom onze locaties worden gemaakt met het openbaar vervoer. Hiervoor stellen wij medewerkers een NS Business Card 1e klas ter beschikking.
- We vergoeden geen vliegreizen met een (enkele) reisafstand tot 700 km. Wordt een dienstreis gemaakt met het vliegtuig, dan zijn dat zoveel mogelijk directe vluchten.
- Zakelijke reizen en een privébezoek of verlenging voor een vakantie zijn niet toegestaan.
- We stimuleren dat medewerkers hun fiets pakken voor woon-werkverkeer en dienstreizen. Hiervoor bieden we de mogelijkheid om fiscaal voordelig een (elektrische) fiets aan te schaffen.
- Bij het gebruik van een (elektrische) fiets worden kilometers vergoed tot € 0,19 per gereden kilometer.
Catering
- Onze horecagelegenheden zijn een plek waar studenten en medewerkers elkaar kunnen ontmoeten of samenwerken. Eten en drinken speelt daarbij een belangrijke rol. Een plek die voet als thuis, waar je je kunt ontspannen en jezelf mag zijn, met oog voor gezondheid, duurzaamheid en eigen tradities.
- De visie op eten en drinken bestaat uit drie thema’s, waarvan duurzaamheid er één is.
- Duurzaamheid in relatie tot eten en drinken wordt vertaald in: gezonde voeding, minder afval en verspilling van voedsel en het liefst lokaal geproduceerd (verbouwd/geteelt) door lokale (agrarische) ondernemers.
- Door gezonde voeding hopen we bij te dragen aan voeding die bijdraagt aan een goede gezondheid en vitaliteit. Door gezond te combineren met lekker motiveren en verleiden we gasten om een gezonde keuze te maken.
- We bieden verpakkingsvrije producten en reusable koffiebekers aan. Op die manier werken we aan het verkleinen van de hoeveelheid afval dat veroorzaakt wordt door verpakkingsmaterialen.
- Door producten lokaal te kopen, verminderen we het aantal transportkilometers voor de aanlevering van voedsel.
Programma van Eisen Frisse Scholen 2021
Het Programma van Eisen (PvE) Frisse Scholen helpt schoolbesturen en gemeenten in hun rol als opdrachtgever van verbouw of nieuwbouw. Wij hebben ervoor gekozen om minimaal aan niveau B te voldoen uit dit PvE. Dit niveau bestaat voor een bepaalde mate van duurzaamheid op het gebied van energie en gezondheid van het gebouw.
Visiedocument eten en drinken
In het visiedocument eten en drinken 2022-2027 zijn een aantal perspectieven vastgelegd waaraan eten en drinken en de dienstverlening hieromtrent aan moet voldoen om tot een optimale combinatie te komen van lekker, gezond en duurzaam eten in onze horecagelegenheden.
Inkoop
We streven naast diverse andere doelstellingen dat er maatschappelijk verantwoord wordt aanbesteed en ingekocht.
Onze inkoopprofessionals zijn op de hoogte van de mogelijkheden om duurzaam in te kopen. Ze zijn verplicht deze mogelijkheden te gebruiken en de balans tussen people, planet en profit (mensen, milieu en geld) Dat doen ze door bij aanvang van elk inkooptraject de mogelijkheden tot duurzaam inkopen te verkennen. In programma’s van eisen worden duurzaamheidsaspecten zoveel mogelijk opgenomen. Duurzaamheid wordt ook expliciet meegenomen bij de beoordeling van leveranciers en aanbiedingen, door dit op te nemen in de selectie- en gunningscriteria. Duurzaamheidsafspraken nemen we als dat mogelijk is expliciet op in het contract. Tenslotte kopen we digitaal in (e-procurement en e-facturatie).
Energie
- Ons energiebeleid is afgestemd met de doelstellingen van het VN-klimaatakkoord van Parijs. Dit betekent: 55% minder CO2-uitstoot in 2030 ten opzichte van 1990.
- We voldoen aan de wettelijke verplichtingen rondom energie(verbruik).
- Ook hebben we de ambitie uitgesproken om te voldoen aan het programma klasse B van ‘Frisse Scholen 2021’.
- We buigen ons MJOP (Meerjaren Onderhoudsplan) om naar een DMOP (Duurzaam Meerjaren Onderhoudsplan). Bij investeringen uit het MJOP wordt telkens bekeken of er een duurzamer alternatief is, waarvan de meerinvestering binnen een respectabele terugverdientijd is terug te verdienen.
Verminderen van onze voetafdruk
Onze kernactiviteit als hogeschool is het opleiden van professionals met kennis en vaardigheden voor het huidige en toekomstige beroepenveld. Eigen aan het verzorgen van onderwijs is een voetafdruk die we als community achterlaten.
We zien onderwijs als een sociale activiteit, waarbij kennis samen met studiegenoten en onderwijsmedewerkers wordt opgedaan. Daarvoor reizen studenten en medewerkers vrijwel dagelijks naar onze locaties. Dit gebeurt deels lopend of per fiets, maar deels ook per motorvoertuig. Dit zorgt voor een grote milieubelasting.
Ook kopen we producten in voor onze onderwijsprocessen. Denk aan: kantoorartikelen, papier en promotiematerialen. De productie, het transport van de producten en het verwijderen van het afval dat is ontstaan zorgt ook voor een voetafdruk. Om in onze gebouwen tot optimale leerprestaties te komen, worden ze het hele jaar door verlicht, geventileerd, verwarmd en gekoeld. Hiervoor wordt energie gebruikt wat gepaard gaat met emissies die zorgen voor een voetafdruk.
Hoe ver zijn we nu?
In dit overzicht vind je alles over onze doelstellingen en plannen voor het collegejaar. Ook lees je hier meer over de huidige stand van zaken. Per pijler binnen onze bedrijfsvoering lichten we de items toe.
-
Mobiliteit
Doelstelling
In 2030 is de CO2-uitstoot door mobiliteit van medewerkers en studenten met 50% gereduceerd ten opzichte van 2022.
Huidige stand van zaken
- Medewerkers en studenten gebruiken een mix aan vervoersmodaliteiten om van en naar onze locaties te reizen. Dit levert een totale CO2-uitstoot op van ca. 14.000 ton op jaarbasis (gebaseerd op cijfers 2018).
- Voor mobiliteit voor studenten bedraagt de CO2-uitstoot iets minder dan 11.000 ton, voor mobiliteit van de medewerkers ruim 3.000 ton. Het mobiliteitsgedrag verschilt relatief veel per vestigingsstad. Voor de locatie in Heerlen wordt relatief meer gebruikt gemaakt van de auto als vervoersmiddel dan in Maastricht en Sittard.
- In absolute zin is het aandeel van CO2-uitstoot door mobiliteit van studenten veel groter dan van medewerkers. Omgerekend naar CO2-uitstoot per persoon is de CO2-uitstoot van medewerkers hoger dan die van studenten omdat medewerkers een groter deel van hun reiskilometers per auto afleggen.
Plannen voor komend collegejaar
Het Facilitair Bedrijf en de dienst Human Resources vormen een werkgroep die het thema mobiliteit bij Zuyd Hogeschool gaat verkennen en een voorstel gaat uitwerken voor de verduurzaming van de mobiliteit van studenten en medewerkers van Zuyd. Deze werkgroep zal ook bijdragen aan de ontwikkeling
Tijdens het Zuyd Event zal Duurzaam Zuyd samen met het Facilitair Bedrijf en de dienst Human Resources een workshop organiseren om deelnemers aan deze workshop te informeren over de milieu-impact van mobiliteit van studenten en medewerkers van Zuyd en de duurzaamheidsdoelstellingen met betrekking tot mobiliteit en om ideeën en behoeftes op te halen bij de deelnemers aan de workshop.
In de rest van het collegejaar zal de werkgroep in overleg met diverse stakeholders een voorstel uitwerken voor verduurzaming van de mobiliteit van Zuyd dat leidt tot het bereiken van de duurzaamheidsdoelstelling in 2030. Als onderdeel van het vormen van dit voorstel zullen financiële doorrekeningen worden gemaakt over de kostenimpact van de voorgestelde maatregelen en voorzieningen. Het voorstel voor het herziene mobiliteitsbeleid zal tijdens de Dag van de duurzaamheid in mei 2024 worden gedeeld met de tijdens deze dag aanwezige leden van de Zuyd community.
-
Afvalmanagement
Doelstelling
In 2026 is de hoeveelheid afval van Zuyd Hogeschool met 20% gereduceerd ten opzichte van 2022 en is het recyclingspercentage toegenomen tot 45% (2022, 34%). Tevens is in 2026 zichtbare afvalscheiding op de grote locaties (Ligne, Nieuw Eyckholt, Brusselseweg).
Huidige stand van zaken
- In 2022 bedroeg de totale hoeveelheid afval van Zuyd Hogeschool 294.481 kg.
- Het recyclingspercentage van afval bedroeg 34,0% met Ligne als locatie met het hoogste afvalscheidingspercentage (50,7%) en de Toneelacademie met het laagste afvalscheidingspercentage (17,4%).
- Voor de gehele hogeschool bestaat de afvalstroom voor 72% uit papierafval en maakt papierafval voor 24% deel uit van de totale afvalhoeveelheid.
- Op de locaties Ligne en HMSM zijn uitsluitend afvalscheidingsbakken aanwezig voor de inzameling van afval.
- Op de locatie Brusselseweg zijn zowel afvalscheidingsbakken aanwezig als “gewone” afvalbakken.
- Op de locatie Nieuw Eyckholt zijn voornamelijk ‘gewone’ afvalbakken aanwezig waarin alle afvalstromen door elkaar worden ingezameld. De verschillende locaties kennen vanwege diversiteit in aard van opleidingen een verschillende samenstelling van afval. Ook dit heeft enige invloed op de afvalscheidingspercentages van de verschillende locaties.
Plannen voor komend collegejaar
Doelstelling is om met ingang van 1 januari 2024 voor de locatie Brusselweg volledig over te gaan naar gescheiden afvalinzameling. Hiervoor zullen nieuwe scheidingsafvalbakken worden aangeschaft en krijgen diverse bestaande scheidingsafvalbakken een nieuwe plaats. Een en ander volgens het voorstel van Yolanda Remmel. De gemengde afvalbakken in de kantoren en later ook de lokalen zullen verdwijnen omdat dit afvalbakken zijn waar geen afvalscheiding mogelijk mee is. Voor de locatie Nieuw Eyckholt zal een inventarisatie gemaakt worden waar afvalscheidingsbakken nodig zijn. Vanwege kosten zullen hiervoor andere (goedkopere) afvalscheidingsbakken aangeschaft worden. Streefdatum voor implementatie afvalscheiding op de locatie Nieuw Eycholt is september 2024. Daarmee is dan afvalscheiding op alle grote locaties van Zuyd (Nieuw Eyckholt, Ligne, HMSM en Brusselweg) geïmplementeerd.
-
Vastgoed en Energie
Doelstelling
In 2030 is de CO2-uitstoot van het vastgoed van Zuyd Hogeschool met 70% afgenomen ten opzichte van 2006 (Frissen scholen B).
Huidige stand van zaken
- In 2022 werd door alle gebouwen van Zuyd Hogeschool bij elkaar 4.540.325 kWh aan elektriciteit gebruikt en 885.072 m3 aardgas.
- Alle door Zuyd verbruikte elektriciteit was 100% groen (wind) met certificaat van oorsprong.
- De CO2-uitstoot van het door Zuyd verbruikte aardgas is door bos gecompenseerd.
- In 2022 is door zonnepanelen op de gebouwen van Zuyd 53.200 kWh elektriciteit opgewekt.
- In 2022 bedroeg de CO2-uitstoot door gas- en elektriciteitsgebruik van gebouwen 3.058.141 kg in vergelijking met 5.741.461 kg CO2 in 2006. Dit is een reductie van ca. 47%.
- Om een reductie van de CO2-uitstoot van 70% in 2030 te halen dient nog minimaal 23% extra CO2-reductie plaats te vinden.
- Zuyd staat aan het begin van een omvangrijke herhuisvestingsopgave. De vastgoedtransities van Zuyd die in de komende ca. 10 jaar plaats gaan vinden zullen een belangrijke bijdrage leveren aan het bereiken van de reductiedoelstelling uit het klimaatakkoord en de reductiedoelstelling die Zuyd zich zelf ten doel heeft gesteld.
Plannen voor komend collegejaar
Dit collegejaar wordt het conceptontwerp voor de renovatie van de locatie van Maastricht Institute of Arts uitgewerkt tot een definitief ontwerp en voorbereid voor uitvoering. Volgend collegejaar zal de daadwerkelijke renovatie van het gebouw beginnen. Duurzaam Zuyd streeft ernaar om betrokken te worden bij dit ontwerptraject. Eveneens wordt dit collegejaar het PvE voor nieuwbouw van de Hotel Management School Maastricht herzien en worden de financiële consequenties van de herziening van het PvE bepaald. Bij de herziening van het PvE is Duurzaam Zuyd als een van de stakeholders betrokken.
-
Catering
Doelstelling
In 2026 is het voedingsaanbod in alle cateringfaciliteiten van Zuyd Hogeschool 70% duurzaam, bijvoorbeeld door biologisch, vegetarisch/vegan, lokaal, seizoensgebonden, duurzame en fairtrade kenmerken aanbod en aandacht voor no waste (voedsel en verpakking).
Huidige stand van zaken
Januari 2024 bedraagt het aandeel gezonde (/neutrale?) voeding 75% overeenkomend met Gezonde schoolkantine niveau Zilver (identiek aan Overheidsniveau Gezonde Catering). Van de totale dienstverlening van Vitam zal 40% duurzaam plaatsvinden op basis van “Vitam Duurzaam”. Vitam richt zich hierbij vanuit haar MVOI-beleid op het reduceren van CO2-uitstoot, het geven en zijn van een voorbeeld in de voedselketen, het bijdragen aan een gezonde levensstijl van kinderen en volwassenen en op het inzetten van mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Vitam vult voor haar dienstverlening bij Zuyd ruim 9,5% van haar uren in via mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Dat is 90% meer dan de wettelijke norm. Van de in de restaurants door Vitam aangeboden voeding wordt minimaal 50% ingekocht bij lokale leveranciers. Vitam werkt daarvoor onder andere samen met Beter bij ons. Via deze inkoop partner is het voor Vitam aantrekkelijker om met lokale leveranciers samen te werken. In januari 2024 zal het aandeel plantaardige voeding 60% bedragen van de totale hoeveelheid aangeboden voeding. De resterende 40% bestaat uit dierlijke voeding. De voedselverspilling zal vanaf dat moment maximaal 6% bedragen wat betekent dat 94% van het ingekochte voedsel verkocht wordt. Tevens pakt Vitam vanaf januari 2024 via een palet aan bestaande en nieuwe maatregelen de hoeveelheid verpakkingsafval aan. Via de afvalmonitor Orbisk zal de hoeveelheid en samenstelling van het afval in de restaurants worden gemonitord.
Bovenstaande data zijn overgenomen uit de inschrijving van de aanbesteding van de catering van Vitam. Daarin had Vitam op veel van de duurzaamheidsthema's binnen catering aangegeven wat de huidige stand van zaken is of wat de belofte bij start (jan. 2024) is.
Plannen voor komend collegejaar
Per 1 januari 2024 gaat het nieuwe contract van start met cateraar Vitam. In de inschrijving van Vitam tijdens de aanbesteding zijn duurzaamheidsdoelstellingen opgenomen die zijn vertaald in key performance indicators (KPI’s). Elk kwartaal worden de prestaties op het gebied van duurzaamheid vergeleken met de KPI’s en wordt daar waar nodig in overleg met de leverancier bijgestuurd.
Voor dit collegejaar zullen de activiteiten m.b.t. catering voornamelijk bestaan uit monitoring van het bereiken van de KPI’s.
-
Inkoop
Doelstelling
In 2026 moedigt Zuyd de inkoop van duurzame producten, diensten en werken actief aan om significante duurzaamheidswinst te maken (significant niveau MVOI) bij minimaal 3 van de 6 thema’s duurzaam inkopen (klimaat, milieu, circulair, ketenverantwoordelijkheid, diversiteit & inclusie, social return).
Huidige stand van zaken
De huidige stand van zaken rondom het thema inkoop wordt nog in kaart gebracht.
Plannen voor komend collegejaar
In het collegejaar 2023-2024 vindt competentie-ontwikkeling plaats op het gebied van duurzaam inkopen en wordt een MVOI-team samengesteld. Daarnaast wordt een nulmeting uitgevoerd binnen Zuyd m.b.t. MVOI. Daarnaast wordt in 2023-2024 het MVOI ambitieweb ingevuld. Aan de hand van de nulmeting en de ingevulde ambitieweb zal een MVOI actieplan ontwikkeld worden waarin de groei/ontwikkeling van Zuyd op het gebied van MVOI tot uitdrukking komt. Eveneens wordt tijdens het collegejaar 2023-2024 het MVOI manifest ondertekend door Zuyd wat zoveel betekent dan dat Zuyd zich er aan conformeert dat het met MVOI aan de slag gaat en ontwikkelingsstappen zet in de richting van steeds beter MVOI.
Best practices
De duurzaamheidsambities die we hebben geformuleerd, samen met bijbehorende strategie en beleid moeten uiteindelijk leiden tot duurzaam handelen door onze studenten, medewerkers en leveranciers. We delen graag een aantal best practices. Dit zijn voorbeelden van duurzaam handelen binnen onze organisatie. Dit is slechts een greep uit de voorbeelden die leiden tot zichtbaar duurzaam handelen. Er gebeurt binnen onze organisatie meer rondom duurzaamheid. Soms zijn dat dingen die minder zichtbaar zijn. Denk aan de implementatie van een nieuw reisdeclaratiesysteem dat meer flexibiliteit beidt om automobiliteit te combineren met OV- en fietsmobiliteit.
115.000 bekers besparen met Bring Your Own Cup
Hotel Management School Maastricht en de locatie Brusselseweg besparen met het Bring Your Own Cup beleid 115.000 en 190.000 bekers per jaar. Dat zoen ze vooruitlopend op het aankomende verbod op het gebruik van wegwerpbekers (per 1 januari 2024).
Voor het verkrijgen van een warme drank moet een eigen beker worden meegenomen. Op de Hotel Management School Maastricht staat een kleine spoelmachine (Freshcup) die in een halve minuut een beker schoonmaakt. Ook bieden we Stojo herbruikbare en opbouwbare bekers te koop aan. Deze bekers zijn geschikt voor warme en koude dranken.
Volledige afvalscheiding op HMSM en Ligne
Onze locaties Hotel Management School Maastricht en Ligne in Sittard zijn overgegaan op volledige afvalscheiding. In een PET-man kunnen lege PET-flesjes worden gedeponeerd. De opbrengst van het statiegeld wordt gednoneerd aan The Plastic Soup Foundation. Voor het overige afval zijn er in het gehele gebouw afvalscheidingsbakken aanwezig. Hierin kunnen plastic, GFT, papier en restafval gescheiden ingezameld worden.
Kleinschalige groentetuin op HMSM
De Hotel Management School Maastricht is een kleinschalige groentetuin gestart op de binnenplaats van het onderwijsgebouw. De tuin heeft een oppervlakte van 16 m2. De tuin is gemaakt van hergebruikt hout en gevuld met organische grond. Leden van de kweektuin verbouwen hier kruiden en groenten. Het doel is om deze niet alleen in gerechten te verwerken maar om ze ook te integreren in gastronomisch onderwijs en voedingsonderwijs gericht onderzoek. In de nabije toekomst is de ambitie om uit te breiden naar het campusterrein en zo de eet- en drinkgelegenheden van verse en duurzame producten te voorzien.
Warme dranken uit refurbished automaten van MAAS
Sinds september 2023 worden de warme dranken op al onze locaties verzorgd door MAAS. Hiervoor worden gereviseerde machines gebruikt. Revisie gebeurt in de eigen werkplaats van MAAS waar 2 medewerkers met een afstand tot de arbeidsmarkt hiervoor zorgdragen. De koffiedroes die vrijkomt bij schoonmaak wordt via het Limburgse Zwamburg gebruikt voor bijvoorbeeld het kweken van eetbare paddestoelen. We werken alleen met fairtrade gecertificeerde koffie, thee en cacao te werken.
Blijf op de hoogte
We versturen 2-4 keer per jaar een nieuwsbrief over Programma Duurzaam Zuyd, interessante ontwikkelingen en events.